Üniversite adaylarına ipuçları: 10 adımda doğru tercih Tercih nasıl yapmalı, nelere dikkat edilmeli?
www.kolaykampus.com 29.07.2024
Sınava hazırlık sürecinde ergenlik döneminin en zorlu dönemleri atlatılmış olsa bile unutmamak gerekir ki çocuklarınız ergenlik dönemini henüz bitirmedi. Ondan tipik yetişkin davranışları sergilemesini beklememek gerekiyor.
Birçok öğrenci üniversiteye girememe durumunda anne ve babalarının kendilerine yönelik sevgi ve güvenlerini kaybedeceklerini düşünmekte. Başarılı ya da başarısız her koşulda onların yanında olabileceğinizi onlara hissettirmelisiniz.
Anne babalarda çok sık gördüğümüz bir davranış türü de belki motivasyon amaçlı başvurulan ama asla motivasyon yaratmayan, çocuğunun başarısını yakın çevredeki diğer çocukların başarısı ile karşılaştırma eğilimi. Çocuğunuzu sadece kendisi ile karşılaştırmalısınız. Yani önceki başarısı, önceki davranış biçimleriyle şimdiki durumunu karşılaştırmak daha olumlu sonuç verir.
Meslek seçimi ve üniversite seçimi için adayların çok iyi araştırma yapmaları gerekiyor.
Her şeyden öte adayların kendilerini de iyi tanımaları çok önemli. Kendilerine aşağıdaki soruları sorup cevaplarını bir kağıda yazmaları yol gösterici olur.
* Nasıl bir yaşam beklentim var?
* İletişim, ikna gücüm var mı?
* Bilimsel araştırmalardan zevk alıyor muyum?
* Çabuk karar verebiliyor muyum?
* Ayrıntılardan sıkılıyor muyum?
* İnsanlarla uyum içinde çalışabilir miyim?
* Otuzlu yaşlarda kendimi nasıl bir iş yaşamı içinde hayal ediyorum?
EN ÇOK YAPILAN TERCİH HATALARI
1- Her yıl 500 binin üzerinde üniversite öğrencisinin üniversite sınavına başvuru yaptığı göz önüne alındığında tercih hatalarının başında üniversitelerin ve bölümlerin ayrıntılı bir biçimde araştırılmadan tercih edilmesi geliyor.
2- Adaylar sınav sonuç belgesini doğru yorumlayamayabiliyor. Sonuç belgesinde yazan puan türlerini, yerleştirme puanlarını ve başarı sıralarını birbirine karıştırabiliyorlar.
3- ÖSYM’nin internetten yayınladığı Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu adaylar tarafından kesinlikle incelenmiyor. Hatta kılavuzun ÖSYM’nin sitesinde olduğunu dahi bilmeyenler çıkabiliyor.
4- Kılavuz incelenmediği için yükseköğretim programlarının özel koşulları da okunmuyor. Dolayısı ile özel koşul gerektiren bölümlerle ilgili sıklıkla hata yapılabiliyor.
5- Bazı adaylar başarı sırasına göre değil de puana göre tercih yapılacağını sanıyor. Oysa adayların yükseköğretim programlarının başarı sıralarını dikkate almaları gerekiyor.
6- Adayların birçoğu hangi durumda Ortaöğretim Başarı Puanının kırılacağını bilmiyor.
7- Tercihlerini istek sırasına göre değil, yüksek başarı sırasından düşük başarı sırasına doğru sıralayabiliyor. İstek sırasına uygun tercih yapmamak daha fazla istedikleri bir programa yerleşmelerine engel olabiliyor.
10 MADDEDE DOĞRU TERCİHİN İPUÇLARI
1) Kontenjan azalışlarına dikkat edin: 2024 YKS tercihleri bu yıl çok daha kritik. YÖK ün İkinci öğretim programlarının tamamını kapatması, ayrıca pek çok bölümde kontenjan azaltmasına gitmesi tercihleri daha da kritik hale getirdi.
Sözel puan türünde; İlahiyat, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Sayısal puan türünde; Beslenme ve Diyetisyenlik, Mimarlık, Elektrik Elektronik Mühendisliği ve Eşit Ağırlık puan türünde; Psikoloji ve PDR programlarında kontenjan azaltılması dikkat çekiyor.
Kontenjan azaltılan daha başka programlar da var. Adaylar bu programları mutlaka araştırmalı.
2) Puana değil başarı sıralamasına bakın: Adayların bazıları puana göre tercih yapılacağını düşünüyor. Oysa puana değil, başarı sıralamasına göre tercih yapılıyor. Puana göre tercih yapmak çok yanıltıcı olacak ve belki de adayın açıkta kalmasına yol açacak. Sınav sonuç belgenizi doğru değerlendirmek için Y-SAY, Y-EA, Y-SÖZ, Y-DİL puanlarının karşılığına denk gelen başarı sıralamasını dikkate alın.
3) Tercihlerinizi istek sıranıza göre yapın: Örneğin aday, 18 binden öğrenci alan bir bölümü daha çok istiyorsa 14 binden alan bir bölümün üzerine yazabilir.
4) İstemediğiniz bir programı tercih listenize almayın: 24 tercih hakkınızın tümünü doldurmak zorunda değilsiniz. Listenizdeki ilk tercihiniz de olsa, son tercihiniz de olsa istemediğiniz bir bölüme listenizde kesinlikle yer vermeyin! Yerleştiğinizde sizi mutlu etmeyecek ve okumayacağınız programları listenize almayın. Unutmayın, yerleştiğinizde kayıt yaptırmasanız bile gelecek yıl sınava girdiğinizde Ortaöğretim Başarı Puanınızın (OBP) katkısı yarıya düşecek.
5) Kontenjan karşılaştırması yapın: Doğru tercih için yükseköğretim programlarının 2023 ve 2024 kontenjanlarını karşılaştırmak gerekiyor. Örneğin 2023 ‘de 50 olan kontenjan 40’a düşmüşse o programın başarı sıralamasının yükselmesi gerektiği yorumu yapılmalı.
6) Kılavuzdaki özel koşulları mutlaka okuyun: Yükseköğretim programları ile ilgili tüm bilgiler tercih kılavuzunda mevcut. Ancak adaylar bu bilgileri okumak konusunda tembellik ediyorlar. Örneğin Pilotaj Bölümü için belirli bir boy ve kilo şartı aranabiliyor. Tüm bu bilgilerin çok önemli olduğu unutulmamalı ve tercih kılavuzu mutlaka çok dikkatli bir şekilde okunmalı.
7) Yeni açılan programları gözden kaçırmayın: Yeni açılan yükseköğretim programları kılavuzda (… ) olarak belirtilmiş. Bu programları istek sıranıza göre listeye ekleyin.
8) Kontenjanı dolmayan bölümleri de iyi inceleyin: 2024 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nda bazı programların karşısında puan ve başarı sırası yazmıyor. Adaylar bu programlara 2023’te talep olmadığı için kontenjanların boş kaldığı yorumunu yapmalılar.
9) İsim değişikliği olan bölümleri mutlaka kontrol edin: Bazı üniversitelerde o yıl alınan karar gereği bölüm isimlerinde küçük değişiklikler olabiliyor. Tercih kılavuzda da bu bölümlerin başarı sırası ve puanı gözükmüyor. Bu nedenle adayların sadece bu yılın değil geçen senenin de kılavuzuna bakmasında yarar var.
10) Tercihleri işin uzmanı rehber öğretmenlere gösterin: Son yıllarda eğitim koçu adı altında pek çok kişi adayların tercihleriyle ilgili yorum yapmakta ve kafa karıştırmaktalar. Ayrıca bu kişiler işin ehli olmadıkları için yanlış yönlendirmede bulunarak mağduriyet de yaratmakta. Adayların listelerinin son şeklini mutlaka uzman bir rehber öğretmenle birlikte vermeliler.